Sejm Królestwa Polskiego
Powstałe w 1815 roku, na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego, Królestwo Polskie związane było unią personalna z Rosją. W dniu 27 listopada 1815 roku uchwalono w królestwie konstytucje narzucona przez cara. Mimo licznych wad konstytucja Królestwa Polskiego była najbardziej postępową ustawą zasadniczą w ówczesnej Europie.23 W strukturze sejmu zachowano rozwiązania wykształcone w okresie Księstwa Warszawskiego, Warszawskiego drobnymi zmianami. Utrzymano dwie izby: Izbę Poselską i Senat. Natomiast król wszedł do sejmu, jako stan trzeci. Było to nawiązanie do tradycji Konstytucji 3 maja.
Kompetencje Sejmu były szersze niż w Księstwie. Obejmowały one całość ustawodawstwa: prawodawstwo w dziedzinie prawa cywilnego, karnego i administracyjnego, decydował o poborze do wojska, o systemie menniczym. Wyłącznym atrybutem władzy królewskiej były kwestie ustrojowe odnoszące się do rady Stanu, Sejmu i sądownictwa. Król posiadał także inicjatywę ustawodawczą, co ograniczało kompetencję prawodawczą Sejmu.24
Obie izby potraktowano równorzędnie, jedynie projekty ustaw dotyczących spraw skarbowych kierowane były najpierw do Izby Poselskiej a sprawozdania o stanie kraju czytane były na wspólnym posiedzeniu. Każda izba wybierała ze swojego grona trzy stałe komisje: dla praw cywilnych i karnych, skarbowych, organicznych administracyjnych. Komisje senatu liczyły po 3 członków, izby poselskiej po 5 członków. Według konstytucji Sejm miał zbierać się, co 2 lata, na obrady trwające 30 dni. Prawo zwoływania Sejmu miał król, jednak nie zastosował się do prawa i zwołał Sejm jedynie cztery razy w latach: 1818, 1820, 1825 i 1830.
Senat był liczniejszy niż w Księstwie Warszawskim, liczył 64 osoby. W jego skład wchodziło 9 biskupów oraz wojewodowie i kasztelani. Senatorzy mianowani byli przez króla dożywotnio, jednak po 2 kandydatów na każde stanowisko przedstawiał królowi sam Senat. W skład wchodzili także członkowie dynastii panującej mieszkającej w królestwie. Obowiązywał wysoki cenzus wyborczy, wiekowy (35 lat) i majątkowy, oraz należało posiadać dobra ziemskie. Na czele Senatu stał jego prezes mianowany przez króla spośród świeckich senatorów. Senat mógł obradować już przy obecności 19 członków. 25
Izba poselska składała się z posłów szlacheckich w liczbie 77, wybieranych przez szlachtę na sejmikach powiatowych oraz deputowanych w liczbie 51, wybieranych przez obywateli ( oprócz szlachty) na zgromadzeniach gminnych.
Wprowadzono po raz pierwszy immunitet poselski, członek Sejmu nie mógł być aresztowany ani sądzony w trakcie trwania sejmu, chyba, że izba, do której należał, wyraziła na to zgodę. 26
W czasie powstania listopadowego sejm zdetronizował cara i zaangażował się w sprawy powstania. W wyniku represji popowstaniowych Mikołaj I w 1832 roku zniósł obie izby sejmu.27
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.